Kontakt Dermatit
Kontakt dermatit bir maddenin teması sonucu ciltte ortaya çıkan kızarıklıklar ve döküntülerdir. Genelde belli bir maddenin cildi tahriş etmesi ile oluşur. Bu maddeler sabun, kozmetik ürünleri, takılar veya ısırgan otu gibi bazı bitkiler olabilir. Kontakt dermatit bazen de alerjiler sebebiyle ortaya çıkar.
Kontakt dermatit tehlikeli bir hastalık olmasa da, sık sık kaşıntıya neden olduğu için oldukça rahatsız edici olabilir.
Kontakt Dermatit Belirtileri
Kontakt dermatit tahriş eden maddenin ciltle temas ettiği bölgede oluşur. Örneğin, otların arasından geçerken ısırgan otuyla temas eden ayak bileği ve onun üst kısımlarında kontakt dermatit ortaya çıkabilir.
Kontakt dermatit genellikle maddeyle temastan sonraki birkaç dakika içinde başlar ve birkaç saat içerisinde geçer. Ama bazen 4 hafta kadar geçmeyebilir.
Kontakt dermatit belirtileri şunlardır:
- Kızarıklık ve döküntü
- Kaşıntı
- Kuru, çatlamış cilt (sorun uzun zamandır devam ediyorsa)
- Su toplanmaları (sorun şiddetliyle)
- Şişkinlik, yanma, hassasiyet
Kontakt dermatit belirtilerinin şiddeti şunlara bağlı olarak değişir:
- Maddelere ne kadar süre maruz kalındığına
- Kızarıklığa neden olan maddenin gücüne
- Sıcaklık, rüzgar, terleme gibi dış faktörlere
- Genetik
Kontakt Dermatit Nedenleri
Kontakt dermatit bir maddenin cildi temas sonucu tahriş etmesi ya da vücutta alerjik reaksiyon oluşturması nedeniyle ortaya çıkar. Binlerce maddeden biri buna sebep olabilir. Yaygın olanları şunlardır:
- Sabunlar, deodorantlar, kozmetik ürünleri
- Sarmaşık, ısırgan otu, meşe ağacı
- Saç boyaları ve düzleştiricileri
- Nikel metali (bazı takılarda bulunur)
- Lateks
- Deri (işlenmesi sırasında kullanılar kimyasallar nedeniyle)
- Portakal, greyfurt, mandalina suyu
- Bazı ilaçlar (antibiyotik kremler, ağızdan alınan antihistaminler gibi)
- Havadaki bazı maddeler
Kontakt Dermatit Tedavisi
Tedavi öncelikle kontakt dermatite neden olan maddenin bulunması ile başlar. Çünkü belirtilere neden olan bu maddeden uzak kalındığı sürece bir sorun ile karşılaşılmaz. Doktorunuz yama testi isteyebilir, böylece olası bir alerjinin ve alerjenin teşhisi yapılır.
Bunun dışında şu yöntemler izlenebilir:
Cildi İyice Yıkamak
Cilde temas eden maddenin kalıntılarını iyice temizlemek için bol suyla o bölge yıkanmalıdır.
Tahriş Eden Maddeden Uzak Durmak
Kızarıklıklara neden olan madde bulunup, ondan uzak kalındığı sürece kontakt dermatit devam etmez.
Kaşımamaya Çalışın
Her ne kadar bunun için istek duysanız da kaşımamaya çalışın. Çünkü bu belirtileri daha da kötüleştirecektir. Bazı durumlarda enfeksiyona neden olabilir.
Soğuk Su
Soğuk su cildi yatıştıracak ve kaşıntıyı azaltacaktır.
Pamuklu Kıyafetler
Pamuklu kıyafetler tahrişi en az düzeye indirecektir.
Kortizon Kremleri ve Hapları
Kortizon kontakt dermatit tedavisindeki en etkili yöntemdir. Ama maalesef birçok da yan etkisi vardır. Bu yüzden doktorunuza danışarak kullanınız.
Antihistamin Kremler
Alerjik reaksiyondan kaynaklanan vakalarda oldukça etkilidirler.
Kaşıntı Giderici veya Kalamin Losyonları
Geçici de olsa kaşıntıyı azaltmak için bu losyonlar kullanılabilir.
İrritan Kontakt Dermatit
İrritan Kontakt Dermatit, deride hasar meydana getirebilecek birçok maddeye karşı gelebilen, alerjik mekanizmaların rolünün olmadığı ve önceden duyarlanma gerektirmeyen temas egzamasıdır. İrritan kontakt dermatitler, kontak dermatitlerin %80 lik kısmını oluştururlar. Endüstriyel toplumlardaki meslek hastalıklarının %30 unuda irritan kontakt dermatitler oluşturmaktadır. Çevresel faktörler ve kişisel faktörler irritan kontakt dermatit hastalığının oluşmasında etkilidir. Bu faktörlerden çevresel faktörler, irritan maddenin dozuna, temas süresine, kimyasal ve fiziksel özelliklerine, sıcaklık ve nem gibi etmenlerden oluşur. Kişisel faktörler ise etkilenen deri bölgesi, yaş, ırk, cinsiyet gibi etmenlere bağlıdır.
İrritan kontakt dermatit tanısının, özellikle kol, el ve yüzde belirginlik gösteren egzamaların dermatolojik açıdan konulması kolaydır. Ancak egzamanın çevresel veya kişisel ayrımı, çevresel alanlarda irritan kontakt dermatitlerin klinik tipinin belirlenmesi detaylı olup tanı amaçlı bazı testlerin uygulanması gerekmektedir. İrritan kontakt dermatit tedavi edilmediği zaman ciltteki kaşınma, çizilme ve inflamasyon giderek artacağı için ciddi cilt enfeksiyonlarına yol açabilmekte, deri katmanlarına mantar ve bakteri gibi mikroorganizma girişi hızlanıp cilt aşırı derecede zarar görebilmektedir.
İrritan Kontakt Dermatit Tedavisi için neler yapılabilir?
- Tedaviye öncelikle irritan kontakt dermatite neden olan maddenin bulunması ile başlanır ve bu maddeden uzak durulur.
- Cilt ile temas halinde olan maddenin kalıntılarını tamamıyla yok etmek için o bölge bol su ile yıkanır.
- Kaşınma bu belirtileri daha da yaygınlaştırıp enfeksiyon oluşumuna neden olacağı için, ne kadar kaşınmak istesekte kaşınma işinden uzak durulmalıdır.
- Kıyafet seçiminde pamuklu kıyafetler tahrişi en aza indireceği için tercih edilmelidir.
- Tedavide kremler, haplar ve losyonlar kullanılmalıdır. Bu ilaçların yan etkisi olabileceğinden doktora danışılıp, doktor onayı alındıktan sonra kullanılmalıdır.
- Doğal tedavi yöntemi olarak, irritan kontakt dermatit ve egzama vakalarında oldukça etkili olan keçi boynuzu pekmezi tüketilmelidir. Günde en az 1-2 yemek kaşığı tüketildiğinde hastalığa karşı olumlu gelişmeler yaşanması mümkündür.
El Egzaması
Elde egzama, Egzama tehlikeli bir hastalık olarak bilinmez fakat kişide kötü bir görüntüye sebep olur. Egzama toplumda sık görülen deri hastalıkları arasındadır. Öyle ki her iki kişiden birinde egzama öyküsünü duyabiliriz. Bazı kişiler ve meslek grupları egzama için risk grubudur. Egzama elde görüldüğü gibi yüzde, saç derisinde, erkeklerin penisinde vb. görülebilir. Eldeki egzamanın altında yatan nedenler genelde deterjan, çamaşır suyu, sabun gibi kimyasal maddeler ve strestir.Çok nadir de olsa bazen eldeki egzama hiçbir sebebe bağlı olmadan da görülebilir.
Eldeki egzama daha çok ev hanımlarında aşırı deterjan kullanımına, kuaför ve berberlerde saç boyasına, inşaat işçilerinde çimentoya, hastanede çalışan sağlık personelinde eldivendeki lateks maddesine bağlı olarak gelişir. Bu kişiler egzamaya neden olan madde ile mümkün olduğu kadar az temasta bulunmalıdırlar. Eğer bu maddelerle temas olmazsa 10-15 gün içinde egzamada gerileme olur.
Elde egzama belirtileri: daha çok kaşıntı şeklinde olur. Kaşıntı dışında kızarma, çatlama, sulanma, deride kalınlaşma olur. Eğer çatlayan yerler mikrop kaparsa daha da kötü olur ve bunun için antibiyotik kullanmak gerekir. Ayrıca alerji ve reaksiyon gelişebilir.
El egzaması solak kişilerde genelde ilkin sağ el ve baş, işaret parmaklarında görülür.
Daha sonra avuç içine, parmak aralarına hatta elin üstüne de yayılabilir.
Elinde egzama hastalığı olanlar bazı şeyleri yapmaktan ve kullanmaktan kaçınmaları gerekir. Bunlar : özellikle ev hanımları deterjan, parfümlü ürünler kullanmamaya özen göstermeli, sabun yerine banyo yağları kullanılmalıdır ve el de çok fazla yıkanmamalıdır, aşırı sıcak ve aşırı soğuktan kişi kendini muhafaza etmeli böyle ortamlarda bulunmamaya gayret göstermelidir. Ayrıca halı, battaniye gibi yünlü şeylerden doğrudan temasa geçilmemelidir. Eve yeni bir hayvan almak, yatak değiştirmek, sürekli farklı markadaki deterjan ve türevlerini kullanmak egzamayı daha da artıracağından bu tür şeylerden uzak durulmalıdır.
El egzamasının tekrarlamaması ve erkenden tedaviye başlanması çok önemlidir. Egzamanın tekrarlamaması için eller yıkandıktan sonra mutlaka bir el kremi ile nemlendirilmelidir. Eldeki egzama için bitkisel tedavi yöntemleri de vardır. Bunlar: dut pekmezi ıslatılarak veya dut kaynatılarak gece yatmadan önce egzamanın olduğu yerlere sürülebilir. 10-15 gr ada çayı bir bardak suda 5 dakika kaynatılır ve bu suyla eller yıkanarak kompres yapılır. Funda tohumu kaynatılıp elde edilen posalar ellere sürülür. Yine ellere taze sarımsak otunun suyu sürülebilir. Muz ezilerek limonun suyu ile merhem yapılırsa eldeki egzamaya iyi gelir.
Yalama Dermatiti
Acral lick dermatitis aynı zamanda yalamaya bağlı granülom olarak da bilinir. Acral terimi ayak ve bacağı ifade eder. Bu rahatsızlık daha çok köpeklerde nadiren kedilerde görülmektedir. Köpek ayağındaki sadece bir bölgeyi yalayıp durur. Bundan dolayı yaladığı bölgede tüyler dökülür, yaralar açılır ve deri kalınlaşır. Tipik görüntüsü şöyledir; tüysüz kabarmış oval deri yumrusu, ön ayakların ön yüzünde bulunur. Bazen bir başka bacak daha etkilenmiştir. En sık rastlanan bölgeler carpal kemik hizası (bilekler) ve arka ayakta diz altındadır.
Doberman, danua, labrador, irlanda seteri, golden retriever ve alman çoban köpeği ırklarında diğer ırklara göre daha çok rastlanır. Erkek köpeklerde ise dişilere göre daha sık rastlanır. Hastalık herhangi bir yaşta ortaya çıkabilir. Ancak daha sık beş yaş ve üstünde fark edilerek veterinere başvurulur.
Çoğu zaman acral lick dermatitin altında yatan neden bulunamaz. Bu hastalık psikojenik kaynaklı hastalık olarak düşünülür. Davranış bozukluğu olarak değerlendirilir. Aşırı yalanma ve çiğneme hareketleri can sıkkınlığından ve dikkat çekme davranışı olarak şekillenebilir. Bazen endişe hali de aşırı yalanma hareketine neden olur. Bu tip aşırı davranışlar genelde bu tip psikolojik kökenli rahatsızlıkları hafifletmeye yönelik hareketlerdir.
Fitofotodermatit
Bitkiler ile temasa bağlı olarak oluşan fototoksik reaksiyon. Işığa karşı duyarlılaştıran maddeler – çogunlukla baldıran otu, kaz-ayağı, düğün çiçegi, incir ağacı kaynaklı furokumarinler – güneş ışığı UVA’si ile birlikte bir akut dermatit oluşumunu başlatmaktadırlar. Tuhaf konfigürasyon gösteren çizgili veya eritematobüllöz lezyonlar temas bölgelerinde gözlenmektedir. Ardından görülen hiperpigmentasyon çogunlukla haftalar veya aylar boyu sürmektedir.
Parfüm lekesi: Bitkiler dışında parfüm, kolonya ve bazı kozmetiklerin deriye temas ettiği yerlerde güneş ışınları kahverengi lekelere neden olabilir. Genellikle boyun bölgesinde izlediğimiz bu tür lekelenmeye ‘ berloque dermatiti’ adı verilir.
Akut İrritan Kontakt Dermatit: Kuvvetli tek bir irritan veya kostik maddeye veya bir seri küçük fiziksel ve kimyasal kontaktanlara maruz kalma sonucu meydana gelir. Bu durum deride akut bir inflamatuvar reaksiyona neden olur. Subjektif yakınma genellikle yanma, batma hissidir. Deri lezyonları çok keskin sınırlı olup kontaktanın temas ettiği bölge ile sınırlanmıştır. Hakim olan elementer lezyon eritem, ödem ve reaksiyonun daha şiddetli olduğu olgularda vezikül/bül veya nekrozdur. Akut irritan cevabın hızı genellikle sebep olan ajanın kuvvetine bağlıdır. Özellikle kuvvetli alkaliler ve asitler birkaç dakika içinde bir toksik reaksiyona yol açarlar. Meydana gelen deri reaksiyonları, eğer nekroz gelişmemişse, irritan maddenin etkisi ortadan kalktıktan kısa bir süre sonra iyileşir.
Akut Egzama: Deride kaşıntı ve yanma hissi ile başlar. Daha sonra bir toplu iğne başı cesametinde veya daha büyük, berrak sıvı ihtiva eden ve adına vezikül denen kesecikler meydana gelir. Bazen bu veziküller acıtmadan kurur ve kabuklanır. Buna kuru egzama denir. Bazen veziküller birbirleriyle birleşerek içi su dolu kabarcık yani bül halini alır ve iltihaplanarak pürülan bir karakter kazanır. Buna iltihaplı egzama veya sulu (impetijinize) egzama denir. Sızıntı kesildiği zaman deri ince, frajil, kırmızı, adeta vernik sürülmüş gibidir, ince, beyaz skuam denen kabuklar meydana gelir ve onlar da döküldükten sonra deri eski haline döner.
Akut egzamalar bazen kaybolmazlar ve değişik şekillerle devam ederek kronik bir hal alırlar.
Subakut Egzama
Subakut Egzama da, hafif eritemli bir zeminde çok sayıda skuam ve krut görülür. Skuamlar, özellikle lezyonun kenar kısımlarında, küçük (birkaç mm, hatta bir mm’den daha küçük) halkalar biçimindedir. Bu skuamlar, ilkokul önlüklerine takılan beyaz yakalara benzetilerek, “yakacık” skuam olarak adlandırılır.
Kronik Egzama
Kronik Egzama, kişileri rahatsız edici olan ve kişilerde çirkin görünüş meydana getiren bir deri hastalığı olarak bilinmektedir ama tehlikeli değildir, bu rahatsızlık basit bir tedaviyle kontrol altına alınabilir. Kronik egzama her on iki kişiden birinin, yaşamının herhangi bir döneminde bu rahatsızlığı geçirdiği belirmiştir. Tıpta kronik egzama dermatit ismi ile bilinir bu rahatsızlık küçük çocuklarda daha yaygın olan bir cilt rahatsızlığıdır. Kronik egzama kaşıntı oluşturmasının ve kişilere rahatsızlık vermesinin yanı sıra, el kol ve yüz gibi açıkta kalan yerlerde çirkin bir görünüme sebebiyet verir. Kronik egzamanın daha çok kalıtsal bir rahatsızlık olduğu bilinen bir husustur ve hastaların çoğunda ortak belirtiler meydana getirir. Bu nedenle hastalığın belirtilerinin iyi bilinmesi ve rahatsızlığın erken teşhisi ve daha iyi tedavi başarısı için önem arz eden bir husus olmaktadır.
Kronik egzama, akut dönemde kızarıklık meydana getirir, şişlik oluşturur, minik su kabarcıkları meydana getirir ve bu rahatsızlığın vücutta oluşumunda sulanma oluşumu ön planda olmaktadır. Egzama rahatsızlığı oluşan hastalarda şiddetli kaşıntı oluşumu gerçekleşir ve vücutlarında yanma belirtisinden şikayetçi olurlar. Bazı hastalarda da kızarıklık yada kepeklenme olmaksızın sadece kaşıntı ve yanma oluşumu meydana gelebilir.
Kronik Egzama Nedenleri: Kronik egzamaya neden olan uyaranlar çeşitlidir ve egzama tipine göre değişiklik arz ederler. Kronik egzama genellikle alerji nedeniyle oluşur ama duygusal sıkıntı da egzamaya yol açabilmektedir. Kullanılmakta olan deterjanlar, sabunlar, boyalar, giysiler, parfümler, kolonya, makyaj ürünleri, krem ve losyonlar, lastik maddeler, metaller gibi günlük hayatımızda karşılaştığımız pek çok madde deriye temas ederek kronik egzama oluşumuna sebebiyet verebilir.
Kronik egzama oluşumu nedenleri arasında, astım ya da saman nezlesi oluşumu gibi alerjik hastalıkların sık görüldüğü ailelerde, çocukların egzamalı olma olasılığı yüksektir. Yani bu belirti iris olarak meydana gelmektedir. İnek sütü ile beslenen çocuklarda kronik egzamanın oluşma olasılığının daha fazla olduğu bilinen bir husus olmaktadır.
Kronik Egzama Belirtileri: Kronik egzamada iltihaplı deri bölgesi kızarır bu bölgelerde kaşıntılar oluşum gösterir. Bunların yanı sıra zaman içerisinde iltihaplar kurur ve iltihapların üzerinde sivilceye benzer oluşumlar kendini gösterir ve vücudun bazı bölgelerinde su toplaması oluşur. Egzama oluşan bölgede kaşıntı oluşursa eğer oluşan enfeksiyon daha fazla bölgeye yayılır bu sayede deride kanama oluşur ve kanayan bölgede iltihaplanma oluşarak ağrı oluşumu belirir. Vücuda çatlak oluşan yerlerden giren mikroplar bütün vücuda yayılabilir. Kaşınarak tahriş edilmiş olan egzama bölgesi çok rahatsızlık oluşturabilir.
Kronik egzama önce yüz bölgesinde ve kafa derisinde belirti gösterir ve daha sonra kollarda ve bacaklarda belirir, özellikle de derinin katlandığı veya giysilerin sürtündüğü yerlerde oluşum gösterir. Hastalığın verildiği rahatsızlık daha çok kaşımaya ve oluşan çatlaklardan giren mikropların yaptıkları enfeksiyona bağlıdır.
Kronik Egzama Tedavisi:
Kronik egzama tehlikeli sayılabilecek ağır bir hastalık olarak bilinmez fakat kişilere rahatsızlık verebilir. Egzama rahatsızlığı olan kişilerin rahat etmeleri için almaları gereken önlemlerin başında yarayı kaşımamak gelir. Egzama rahatsızlığı olan bebeklerin ellerine pamuklu kumaşlardan dikilmiş olan parmaksız eldivenler geçirilmeli ve egzama oluşumu olan yerlerin kaşınması önlenmelidir.
Göz Kapağında Egzama
Göz Kapağında Egzama, devamlı oluşan sağlık sorunudur. 40 yaştan sonra sık görülen rahatsızlıktır. Göz kapağı egzaması bayanlarda daha çok görülür. Cilt sorunları ve çevresel etkiler göz kapağında egzama oluşmasına neden olur. Egzama göz kapağında kuruluk, kızarıklık ve kaşıntı oluşturur. Göz kapağında oluşan egzama mikrop kapar ve iltihap oluşturur. Bu durum göz sağlığına zarar verir.
Göz kapağında egzama oluştuğunda görme kaybı oluşabilir. Göz kapağında dinmeyen kaşıntı oluşur. Egzama oluştuğu bölgede kalıcı etki yapabilir. Göz sağlığı önemli olduğu için oluşan egzamanın tedavisi yapılmalıdır. Erken tedavi sürecinin oluşmaması göz sağlığına zarar verebilir. Mutlaka göz doktoruna gidilmelidir.
Göz kapağında egzama belirtisi
- Göz kapağında ağrı, sızı, kızarıklık, şişlik oluşur.
- Sürekli göz kapağında kaşıntı olur.
- Gözde sulanma oluşur.
- Göz içinde kızarıklık oluşur.
- Göz kapağını açamama sorunu oluşur.
- Göz kapağında yara oluşur.
Göz kapağında egzama nedenleri
- Güneş ışığı
- Alerjik nedenler
- Göz hastalıkları
- Göz kapağında iltihap oluşması
- Gözün mikrop kapması
- Göze gelen darbe
- Yüzün kimyasal içerikli sabun ile yıkanması
- Kimyasal içerikli göz kremi kullanımı ve göz bakımına uygulanan makyaj ürünleri
- İklim koşulları gibi sorunlar göz kapağında egzama oluşmasına sebep olur.
Göz kapağında egzama tedavi önerisi
Doktor kontrolü ile bitkisel göz kremi ve tropikal nemlendirici kullanılmalıdır. Bol su içilmelidir. Meyve ve sebze tüketimine ağırlık verilmelidir. Deniz suyu spreyi kullanılabilir. Kortizon göz damlası kullanılabilir. Çam ağacı yağı göz kapağına ovalayarak sürülebilir. Çuha çiçeği yağı göz kapağına ovalayarak sürülebilir. Bol miktarda probiyotik takviye alınmalıdır. Düzenli uyku düzeni sağlanmalıdır.
Yüzde Egzama
Yüzde egzama, sık karşılaşılan şikayetlerden bir tanesidir. Birçok kişinin sağlık açısının yanı sıra estetik görünümün bozulmasına neden olmaktadır. Bu nedenle bu günlük hayatı olumsuz yönde etkiler. Yüzde egzama insanların özellikle çocuklarda, sosyal yönden sorunlar meydana ortaya çıkartır. Mesela çocukta oluşan bu sorunundan dolayı sınıf arkadaşlarının onunla alay geçmesi sebebiyle çocuğun psikolojisinin olumsuz yönden etkilenmesine sebep olmaktadır. Çocuklarda olduğu kadar yetişkin insanlarda da görülmektedir. Bu problemi yaşayan insanların genellikle hava koşullarının kuru olduğu bölgelerde yaşaması ile alakalıdır. Yüzde egzama ülkemizin doğusunda çok fazla görülmektedir. Bunun sebebi ise egzamanın oluşmasının başlıca nedeni olarak hava şartlarının kuru olmasından dolayı ciltte görülen kuruluktur. Cildin kuru olması yüzdeki egzamanın asıl kaynağıdır. Egzama vücudun hangi bölgesinde olursa olsun çok tehlikeli bir hastalık değildir. Bu hastalığın en büyük problemi olumsuz bir görünüm ortaya çıkarmasıdır. Yetişkinlerde egzamanın kesin tedavisi bulunmamaktadır. Ancak sorunun büyümesini engelleyecek bazı küçük önlemler yapılabilir.
Yüzde egzama sebepleri
- Yüzde görülen egzamanın en büyük nedeni alerjik nedenlerdir.
- Alerjik sebepli egzama hastalığı birçok kişide görülmektedir. Alerjik olanlar tıbbi olarak küçük tedaviler ile azaltılır.
- Yüzde egzamada kesinlikle doktorunuza danışmadan tedaviler uygulamayın.
- Bu süreç içerisinde bitkisel ilaçları doktor kontrolü olmadan kullanmamak gerekir. Alerjiden kaynaklanmış egzama sorunu bu bitkilerden etkilenerek azalmasının aksine çoğalmasına neden olabilir.
- Kullanılan kozmetik ürünlerin yan etkisi olarak ortaya çıkabilir.
- Bazı aile bireylerinde bulunması diğer kişilerde de olması ihtimalini artırır. Yani genetik nedenlerden dolayı ortaya çıkar.
- Ayrıca egzama hastalığına yakalanan kişilerin kesinlikle deniz ürünlerini ve süt ürünlerini kullanmaması gerekir.
- Egzamanın nedeni olarak hijyen kurallarına uyulmamasını örnek verebiliriz. Aşırı tozlu ortamlardan ve yüzün her gün en az bir kere yıkanmamasından oluşabilir.
- Yüzde egzama problemi yaşayan kişilerin bolca nemlendirici kullanması gerekir. Cildin kuru olması bu hastalığın tetiklenmesinin ilk sebepleri içerisinde bulunur.
- Aşırı pis ortamlarda çalışılması nedenleri içerisinde bulunur.
Yüzde egzama tanı ve tedavi
Çocuklarda kolay şekilde tedavi edilebilen hastalıktır. Bu hastalığın ilerlememiş durumlar da kısa sürelerde çözülebilen küçük problemler olarak yer alır. Yetişkin insanlarda geçerli ise uygulama çocuklara göre farklıdır. Yetişkin insanlarda egzamanın tedavisi oldukça zordur. Bu durumun tedavisi yüzde üç ihtimallere kadar inmesi nedeniyle kesin tedavi edilmemektedir. Çocuklarda genetikse tedavi kesin sonuç vermeyebilir. Çocukların tedavisinde bazı önlemler yapılması gerekir. Bu süreç içerisinde sık sık banyo yaptırılması gerekir. Yetişkinlerin ise yüzlerinin yıkanması bu durumun çoğalmasını engelleyecektir. Yüzde egzama tıbbi tedavisinde kullanılan birçok ilaç ve krem vardır. Kremlerin kullanılması doktorunuz tarafından yazılarak hangi sıklıkta kullanılacağı anlatılacaktır. Vücudun birçok yerinde görülmesinin yanı sıra yüz ve çevresinde görülen çocukluk yaşlarında oluşmuş ise genellikle ergenlik döneminde bu kişilerde hastalık etkisini kaybeder. Bu süreç içerisinde hastalıktan daha erken kurtulmak için hasta bazı bitkisel ilaçları doktor tavsiyesi ile kullanabilir. Hastada yapılan bitkisel tedavilerin işe yaraması için kişinin bazı noktalara dikkat etmesi gerekir. Yani hijyen kurallarına dikkat etmesi halinde hastalığın etkilerinde azalma oluşur. Tedavi içerisinde kişinin tozlu, kirli, pis ortamlardan uzak durması hem hastalığın yayılmasını önler hemde kişi sağlığı için oldukça önemli bir durumdur.
Nikel Egzaması
Nikel; gümüş‐benzeri, parlak, beyaz renkli, sert bir metaldir. Nikel, gümüş veya altın ile karşılaştırıldığında, daha dayanıklı ve kolay işlenebilir özellikte bir metaldir Bu nedenle, sıklıkla diğer metallerle karışım halinde, sıklıkla metal takılarda ve daha bir çok nesnenin yapımında kullanılır. Nikel alerjik kontakt dermatit adı verilen alerjik deri döküntüsüne (alerjik temas egzamasına) en sık neden olan etkendir. Günlük hayatta kullanılan pek çok metal üründe dayanıklı kaplama malzemesi olarak da nikel kullanıldığından, alerjik duyarlılığı olan kişiler için önemli bir sorun oluşturmaktadır.
Nikel alerjisi kimlerde görülür?
Nikel duyarlılığı; toplumda her on kişiden birinde, özellikle kadınlarda, sık olarak görülmektedir.
Herkes, nikele karşı alerjik yapı kazanabilir. Nikel alerjisi (duyarlılığı); tipik olarak, ucuz metal (sahte imitasyon) takı kullanmaya başlayan genç kızlarda 10‐20 yaşları arasında başlamaktadır. Ülkemizde erken yaşta kulak deldirme geleneğinin bulunması kadınlarda nikel alerjisinin daha fazla görülmesinin temel nedenidir. “Piercing” (delme) modasının yayılması da nikel duyarlılığında artışa katkı sağlamaktadır. Nikel ile temas halinde olunan işlerde çalışan kişilerde, tekrarlayan maruziyetler sonucu ileri yaşlarda da nikel alerjisi gelişebilir. Atopik egzaması olanlarda ise nikel alerjisi gelişme riski günümüzde normal bireylerden farklı bulunmamaktadır. Ancak kuru, pul pul dökülen, çatlamış hasarlı deri yapısına sahip kişilerde nikel duyarlılığı var ise nikel içeren herhangi bir madde ile en ufak bir temasta nikel alerjisine ait deri döküntüsü kolaylıkla ortaya çıkacaktır.
Nikel alerjisinin ortaya çıkma nedenleri nelerdir?
Neden bazı kişilerde nikel alerjisi gelişirken diğerlerinde nikel duyarlılığı olmuyor? Bu sorunun cevabı henüz tam olarak açıklanamamıştır. Bununla birlikte bazı mesleklerde çalışan kişilerde nikel duyarlılığı daha sık görülmektedir. Bu meslekler: kuaförlük, hemşirelik‐hasta bakıcılık, ikram hizmetleri, para ve metaller ile temas halindeki mesleklerdir.
Tırnak Tutulumu
Sedef hastalığında her 2 hastadan bir tanesinde tırnak tutulumu gözlenebilmektedir. Tırnak tutulumu sedefin klinik alevlenme dönemlerinde daha fazla olmaktadır. Ailesel yatkınlığı olan sedef hastalarında tırnak tutulumu daha sıktır ve daha erken yaşlarda tırnak tutulumu başlamaktadır.
Sedefte tırnak tutulumu travmalardan olumsuz etkilenmektedir. Bu nedenle el tırnaklarında özellikle dominant kullanılan elde daha fazla tutulum olmaktadır. Ellerini kullanarak çalışan kişilerde ve kimyasal madde teması fazla olan kişilerde daha fazla görülmektedir. Sedefte tırnak tutulumları zamanla düzelebilmektedir. El tırnak tutulumları yazın UV etkilenmekte artmaktadır. Sedef hatalığının eklem tutulumunda tırnak tutulumları daha sık gözlenmektedir.
Dishidrotik Egzama
Dishidrotik Egzama, genellikle ellerde ve ayaklarda görülen Dishidrotik egzama, avuç içinde ve ayaklarda görüldüğü gibi parmakların kenarlarında hatta tırnak kenarlarında da görülür. Bu Dishidrotik egzama bulaşıcı cinsten bir rahatsızlık değildir. Dishidrotik egzama, minik su kabarcıklarının oluşması ile görülmeye başlar. Kaşınmaya sebep olan Dishidrotik egzama, kaşınma sırasında patlayabilir de ama bir iki hafta içerisinde kendiliğinden kuruyarak geçmektedir. Su kabarcıklarının olduğu yerler kuruduğunda deri döküntüsü şeklinde olurlar ve zamanla bu görüntü ortadan kalkar. Diğer cilt hastalıkları ile ilgili belirtiler gösterdiğinden, doktorların Dishidrotik egzamaya tam bir tanı koyması oldukça zordur. Bu sebeple erken teşhis için doktora gidilmelidir. Ayrıca hastalıktan etkilenen bölge diğer derilere nazaran daha kalın olur. Ve oluşan su kabarcıkları yumuşak kaşıma ile patlamazlar. Bazen de küçük kabarcıkların birleşmesi ile büyük su kabarcıklarına dönüşebilirler.
Dishidrotik Egzama Nedenleri
Dishidrotik egzama durumunu oluşturan pek çok sebep bulunmaktadır. Her insanda bu durum farklı sebeplerden oluşmaktadır. Kimi insanlarda deterjan ve çamaşır suları neden olurken kimilerinde de aromalı meyve suları neden olmaktadır. Bunun yanında çay, kahve gibi kafeinli içecekler, kakao, kuru yemişler, çikolata ve tam tahıllar oluşumuna sebebiyet vermektedir. Yine aynı şekilde alkol de Dishidrotik egzamaya neden olmaktadır. Bu egzama türü, bulaşıcı bir hastalık değil, ırsi bir hastalıktır.
Dishidrotik egzama, erkeklere oranla kadınlarda daha sık görülmektedir. Doktorlar bunun sebebine alerjik reaksiyonlar ve yüksek strese bağlı kalmaktan oluşabileceğini düşünürler. Ayaklarınız ve elleriniz sürekli neme maruz kalıyorsa ya da su içindeyseniz, nikel, krom ve metal tuzlarına maruz kalınması ile egzama geliştirme göstermektedir.
Dishidrotik Egzama Tedavi Yöntemleri
Dishidrotik egzama nedenlerinde bahsettiğimiz gibi belirli bir nedeni olmadığından kesin çözümlü diyebileceğimiz bir tedavisi de yoktur. Ancak siz neye alerjiniz olduğunuzu biliyorsanız ondan uzak durmakta yarar vardır. Dishidrotik egzama genellikle bir tedaviye gerek duymadan bir iki hafta içerisinde kendiliğinden geçmektedir. Bu egzama türü tekrar eden bir hastalık olduğundan, egzama geçtikten sonra tekrar görülebilir. Bunun yanında Dishidrotik egzama ağrılarınız varsa, doktora danışıp ilaç takviyesi yapmakta yarar olacaktır.
Kaşıntı ve ağrılarınızı önlemek için ıslak kompresler uygulayabilirsiniz. Oluşan su kabarcıklarını patlatmamaya özen gösteriniz. Çünkü su kabarcıklarını patlatırsanız eğer tedavi uzayabilir. Dishidrotik egzamanın oluştuğu bölgelere çok su değdirmekten kaçınınız. Yani hastalıklı bölgeyi çok sık yıkamayınız. Bunun yanında kokulu kremler ve elde bulaşık yıkamak gibi cildinizi tahriş edecek ürünleri kullanmayınız. Dishidrotik egzama geçene kadar kendinizi uzak tutunuz.
Fotoallerjik Kontakt Dermatit: Allerjen ile UV ışınlarının etkileşimi sonucu ortay çıkan geç tip (tip 4) duyarlılık reaksiyonudur. Tablonun oluşması için kişinin etkene karşı duyarlanmış olması gerekmektedir. Antiseptik sabunlar, temizleyiciler, kozmetikler, parfümler, fenotiazin içeren topikal ilaçlar ile ortaya çıkar.
Non Kontakt Dermatit
Kontakt dermatitler en sık ekzematöz morfolojiyle ortaya çıktığı halde nadiren non-ekzematöz tablolarla da kendini gösterebilir. Ürtikeryal (eritema multiforme benzeri), likenoid, papüler / folliküler, büllöz, dizhidroziform, püstüler, pigmente, purpurik, lenfomatoid ve granülomatöz kontakt dermatit şeklinde sıralayabileceğimiz bu tablolar allerjik kontakt dermatit, iritan kontakt dermatit veya fotokontakt dermatitle ilişkili olabilir.
Atopik Dermatit
Atopik kelimesi farklı anlamına gelir. Bu durumda derideki farklılık kastedilmektedir ve kalıtsal alerjik egzama türünün tanımında kullanılmaktadır. Bazı egzama türleri, örneğin temas egzaması tek bir sebepten kaynaklanabilirken, diğer egzama türleri pek çok faktörün bir araya gelmesiyle oluşabilir. Çocuklarda görülen egzama zamanla kendiliğinden iyileşebilir ancak yetişkinlerdeki egzamanın kesin tedavisi yoktur.
Hastalığı tetikleyen etkenlerden uzak durularak, egzama kontrol altına alınabilir. Egzama, kronik yani uzun süreli veya kısa süreli ataklar şeklinde akut olabilir ve bir çok hastada yazın iyileşen egzama kışın yeniden ortaya çıkarak kötüye giden bir tablo gösterebilir.
Egzamanın kronik hali, kaşıntılı döküntü şeklinde kendini gösterir. Egzamalı bölgenin kaşınmasıyla birlikte çabukça çatlayan kalın deriler oluşmaya başlar. Akut egzama ise, deride, sıvı dolu kabarcıklarla birlikte, kızarıklık, şişkinlik ve kaşıntı en yaygın belirtilerdir. Egzama durumunda vücudun savunma mekanizması enfeksiyonlara karşı güçsüzdür bu sebeple enfeksiyonlardan ve mantar hastalıklarından dolayı kolayca iltihaplanma oluşur.
Atopik egzama kaşıntı veren bir cilt iltihabıdır. İltihab nadir olarak alerji veya enfeksiyondan kaynaklanır, ve bulaşıcı değildir. Bu çocuklarda görülen en yaygın egzama türüdür, ve buna çocuk egzaması da denir. Hastalık çok değişken seyir sergilemekle birlikte kronik olabilir. Egzama, hem çocuklar, aileler hem de tedavi edenler için zor bir hastalıktır ve tedavisi uzun bir zaman gerektirebilir.
Atopik egzama, çocuklarda erken bebeklikden itibaren sonra çocukluk yıllarına kadar oluşabilir. Bir çok çocuk da şikayetler okul çağına doğru azalır ve bazılarında tamamen kaybolabilir. Nitekim egzama daha sonra, gençlik yıllarında veya yetişkin yaşta, yeniden ortaya çıkabilir. Bazılarında tüm hayatları boyunca egzama olabilir.
Atopi, çocuğun atopik hastalıklar için doğuştan kalıtsal bir sisteme sahip olduğu anlamına gelir. Atopik hastalıklar arasında atopik egzama, astım, polen alerjisi (mevsimsel), ve gözde ve burunda yıl boyunca alerji, vardır. Atopik egzaması olan kişilerde el egzaması oluşması için yüksek eğilim taşımaktadırlar. Bu tamamen kendiliğinden oluşabilir, ama sık sık el yıkama ve cildi tahriş edici maddeler ile temas, tetikleyici olabilir.
Numuler dermatit
Madeni para şeklinde, yuvarlak veya oval, sınırları belirgin ekskoriye papül ve veziküllerle karakterize ekzematize plaklarla karakterize dermatozdur. Genellikle erkeklerde görülür. 15-25 ve 55-65 yaşlarında ortaya çıkar ve sıklıkla ekstremitelerde lokalizedir.
Enfeksiyon teorisi: Lezyonlarda stafilokokus aureus kolonizasyonu artmış, bakterinin kendisine veya enfeksiyona bağlı aşırı duyarlılık reaksiyonu vardır. Fiziksel ve kimyasal travma, emosyonel stres, toksik ve alerjik kaynaklı olarak ortaya çıkabilir. Lezyonlar keskin sınırlıdır, para şeklindedir. Papül, vezikül ve eritem görülür. Bacaklarda ve kollarda kaba simetri gösterir. Kaşıntı ve yanma olabilir. Deri kuruluğu lezyonları alevlendirir.
Ayırıcı tanı: Tinea corporis, kontakt dermatit, atopik dermatit, pitriazis rosea, psöriasis.
Tedavi: Sistemik antibiyotik (gerekiyorsa) topikal steroid, steroidli antibiyotikli pomadlar verilebilir.
Asteatotik Egzema
Yaşlanma, atopi, kuru hava koşulları, suya aşırı maruziyet, deterjan ve yanlış beslenme gibi faktörlerden kaynaklanan deri kuruması şeklinde meydana gelen egzama tipidir. Erkekler kadınlara kıyasla daha sık enfekte olur.
Klinik profil:
Cilt ince kabuklanmalarla birlikte kuru ve serttir. Daha ileriki aşamalarda, derinin keratin katmanında yapay çatlaklar ve gözenekler meydana gelir ve buna eritrem, balçıklaşma ve kabuklaşma eşlik eder. Hafif kseroz asemptomatiktir, ancak kaşıntı ve yanma daha belirgin lezyonlarda mevcut olabilir.
Dağılım:
Genel olarak bacak enfekte olur, ancak bu lezyonlar kollarda, kalçalarda ve gövde bölgesinde de meydana gelebilir.
Tanı:
Teşhis hasta geçmişine, klinik profile ve diğer hastalıkların hariç tutulmasına bağlıdır.
Ayırıcı teşhis:
Stasiz dermatit, atopik dermatit, alerjik kontak dermatit, nummular egzema ve aşırı kaşıntı asteatotik egzamadan ayırt edilmelidir.
Dizhidroz
Parmak yan yüzleri başta olmak üzere el ve ayaklarda yerleşen,kolay açılmayan kaşıntılı veziküllerle seyreden tekrarlayan bir dermatozdur. Vücudun herhangi bir yerindeki mantar enfeksiyonuna karşı geliştiği zaman id reaksiyonu adını alır. Emosyonel stres, nikel, kobalt, krom gibi maddelere karşı hassasiyet sonucu oluştuğu düşünülmektedir. Lezyonlar aniden ortaya çıkar, eritemsiz zeminde 1-2 mm çapında derin yerleşimli,gergin veziküller şeklindedir. Açılan veziküllerin yerinde erozyon, fissür ve skuamlar oluşur, 2-3 haftada sınırlanarak kaybolur. Şiddetli kaşıntı vardır.
Ayırıcı tanı: Tinea pedis, tinea manum, püstüler psöriasis, alerjik-irritan kontak dermatit.
Tedavi: Topikal steroidler, potasyum permanganatlı yaş pansuman, sistemik antihistaminler, irritanlardan kaçınılması, nikelden fakir diyet.
Kronik Egzama veya Kronik Simpleks Liken
Bu egzama türü hasta tek bir noktayı sürekli kaşıdığında ya da ovduğunda ortaya çıkar. Sürekli kaşınma takıntısı olan insanlar söz konusu olan bölgelerde kalınlaşmış ve renksizleşmiş bir deri göreceklerdir.
Bu egzama türü genellikle boynun arkasında, kasıkda, el bileklerinde ve ayak bileklerinde görülür.
Deriyi sürekli kazımak Prurigo Nodularis denilen bu egzama türüne benzer bir hastalığa da neden olabilir. Bu hastalıkta, tıpkı kronik simpleks liken hastalığında olduğu gibi, deride küçük kızarmış tepecikler oluşur.
Stasis ( Kan Dolaşımın Durduran ) Egzama
Stasis egzamaya yakalanan insanlar genelde genişlemiş damarları olan, kan dolaşımı zayıf ya da kan dolaşımını zayıflatacak durumlara maruz kalan bireylerdir. Genelde ayak bileklerinde, baldırlarda ve ayaklarda oluşur. Bacaklar şişebilir ve kırmızı çıkıntılara, iltihaplanmaya, pigment değişiminden dolayı koyulaşmaya ve bazen de ayak bileklerinde ağrılara neden olabilir.