Miliaria (İsilik)
Ter retansiyonu (İsilik: Miliarya), ter bezlerinin tıkanması ile ter atılımının bozulması sonucu, terin deri içinde kalarak ciltte kırmızılık ve kaşıntıya neden olduğu bir cilt hastalığıdır. Özellikle küçük bebeklerde isilik görülme olasılığı daha fazladır.

İsilik neden olur?
İsilik genellikle sıcak ve nemli ortamda bulunma sonucu veya ateşli bir hastalık geçirme sonrasında görülür. Aşırı sıcak ve nemli havada insanların % 30'unda isilik görülebilir. Özellikle dar ve sentetik kıyafetlerin giyilmesi isilik oluşumunu tetikler. Aşırı yoğun fiziksel aktivite veya hastalık nedeni ile uzun süre yatak istirahati isilik gelişimine neden olabilir. Kış aylarında çok sıkı giyinme, ısıtıcılara çok yakın oturma, elektrikli battaniye kullanma sonucu da nadiren isilik gelişebilir.

Sıcak havalarda terlemenin artması ile birlikte, deride normalde bulunan staphylococcus epidermidis denen bir bakterinin artışı görülür ve bu bakteri ter bezlerini tıkayan bir madde üretir. Terin deri içinde birikimi deriyi tahriş ederek, kızarıklık şeklinde isilik döküntüsüne neden olur.

İsiliğin belirtileri nelerdir ve vücudun hangi alanlarında görülür?
Sıklıkla gövdede kırmızı alanlar şeklinde görülür, bazen su toplayabilir ve kaşıntı sonrasında enfekte olarak iltihaplanabilir. Kızarık alanlarda yanma, batma ve kaşıntı görülür. Özellikle kıvrım bölgeleri ve kıyafetlerin sürtündüğü alanlarda isilik belirtileri gözlenir. Bebeklerde boyun, kasık ve kol altlarında döküntüler yaygındır. Hastalık 3 farklı formda görülür:

Miliaria kristalina veya sudamina: Ter bezi tıkanmasına bağlı ter birikimi yüzeyeldir ve deri üzerinde görülen minik su toplamaları kolaylıkla patlayabilir.
Miliaria rubra: Derinin dış tabakasının en alt kısımında tıkanma gelişir ve deride kızarık minik kabarıklıklar gelişir.
Miliaria profunda: Derinin orta tabakasında bir tıkanma gelişir ve rahatsız edici, batma hissi oluşturan kırmızı şişlikler görülür.
Miliaria püstülosa: İsilik döküntüsüne ek olarak iltihaplı bakteriyel enfeksiyon mevcuttur.

İsilik oluşumunu engellemek için ne gibi önlemler alınabilir?
Terlemeyi azaltmak amacı ile klimalı ortamda bulunulmalı, fiziksel aktivite azaltılmalıdır.
Kalın, hava almayan, dar kıyafetleri giymekten, deriyi tahriş eden sabun ve benzeri maddeleri aşırı kullanmaktan kaçınılmalıdır.
Vazelin veya mineral yağlar içeren kozmetik ürünler kullanılmamalıdır.

İsilik tedavisi nasıl yapılır?
Soğuk su ile kompres uygulamak deriyi rahatlatır.
Soğuk duşlar bulguları hafifletir.
Kalamin, borik asit, lanolin veya mentol içeren losyonlar deriyi rahatlatır, fakat aşırı kurumaya neden olduklarından, cildin nemlendirilmesi gerekir.
Aşırı şiddetli durumlarda kortizonlu kremler kullanılır.
İsilikle birlikte bakteriyal enfeksiyon gelişirse antiseptik veya antibiyotikli ilaçlar kullanılır.

Ne zaman doktora başvurulmalıdır?
İsilik genellikle deriyi serinletmek, sıcaktan kaçınmak ile geriler. Eğer bulgular bir kaç günden fazla sürer ve kızarıklık gitgide kötüleşirse veya aşağıdaki enfeksiyon bulguları görülürse doktora başvurulmalıdır:

Granulosis Rubra Nasi

Çocuktaki aşırı burun terlemesine granulosis rubra nasi adı verilir. Aşırı terleme büyük bir olasılıkla organik asitlerin bol miktarda varlığına bağlı kötü bir kokuyla birlikte olursa bromidroz söz konusudur.